1. Covid-19 büyük oranda cehalet ile bulaşıyor.
  2. Virüs, gerekli önlemleri alıp, toplumsal alanlarda mesafe kuralına riayet edilirse, ya bulaşmıyor ya da enfekte olmak için daha uzun süreler gerekiyor.
  3. Özellikle enfekte olmamak değil, enfekte etmemek için maske takılıyorsa, yani bilinçlilik varsa, maske alında, boyunda ya da burun altında değilse, risk gerçekten minimize oluyor.
  4. En büyük risk grubu maalesef sağlık çalışanları. Onlar, en bilinçli halleriyle, uzun süre aynı ortamda bulundukları ve bilerek ya da bilmeyerek enfekte hastalara müdahale ettikleri için, ne kadar korunurlarsa korunsunlar, bulaşı riski çok daha yüksek oluyor.
  5. Korku en iyi savunma aracıdır.
  6. Temkinli olmak, en büyük güçtür.
  7. Sadece kendimizi değil, anne ve babalarımızı ya da diğer büyüklerimizi de korumamız gerekiyor. Bunun için de, en çok büyüklerimizi kontrol altında tutmak ve onları toplumsal alanlardan izole etmemiz lazım. Bunu başarabilirsek, daha kötü şartlarda bile ayakta kalmayı başarabiliriz.
  8. Covid-19 ölümcül olsa bile, hayatta kalanlara geleceklerini şekillendirecek derecede, öğretiler de kazandırmıştır. Toplumun tamamı ya da ortalama bir kısmı olmasa bile, az ve öz bir kitleye, toplumsal yaşamı, dünyanın insanoğluna ait olmadığını, doğaya zarar vermememiz gerektiğini de öğretmiştir, öğretmeye de devam etmektedir.
  9. Ak, kara ortaya çıkmıştır. Çalışanını koruyan/kollayan ile, çalışanına zerre değer vermeyenler, bakıp görebilenler için net bir şekilde ortaya çıkmıştır. Patronların bir kısmı kötü zaman dostu olduğunu kanıtlasa da, büyük bir kısmı ekonomi iyiyken rol yapanlarmış. Feminizm kocayı, komünizm parayı bulana kadarmış. Para kaybedilince, bazılarının altından koyu kapitalist kimliği çıkmıştır.
  10. İyilik bulaşıcıdır. Doğru kurgulanan, dürüst bir sistemde, çok kısa sürede düze çıkabiliriz. Bunu da gördük... Hep kendini düşünen siyasiler, umarım yerlerini, toplumu düşünen, onlara hizmet etmeye gönül vermiş siyasilere bırakırlar.
*
Evet, muhtemelen gelecek bir kaç sene biraz daha kötü ekonomik şartlar altında yaşayacağız. Bilvesile şartlar ne olursa olsun, ne hayâllerimizi, ne de umutlarımızı kapı dışarı etmeyelim. Hep yanımızda, bizimle birlikte olsunlar.
15 Mayıs 2020
Ankara